Terra (LUNA) — bu algoritmik stablecoinlar va markazlashmagan moliyaviy ilovalarni (DeFi) qo‘llab-quvvatlash uchun yaratilgan blockchain platformasi. U 2018-yilda Terraform Labs kompaniyasi tomonidan barqaror va arzon moliyaviy yechimlarni taqdim etish maqsadida ishlab chiqilgan. Terra platformasining asosiy xususiyati uning LUNA kriptovalyutasi bo‘lib, u ekotizimning ishlashini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi.

Terra (LUNA) ning asosiy xususiyatlari:

1. Algoritmik stablecoinlar:

Terra turli fiat valyutalarga bog‘langan stablecoinlarni yaratishni qo‘llab-quvvatlaydi, masalan, TerraUSD (UST), TerraKRW (KRT) va boshqalar. Ushbu stablecoinlar talab va taklifga asoslangan mexanizmdan foydalanadi, bunda LUNA tokeni narxlarni barqarorlashtirish uchun ishlatiladi.

2. LUNA tokenining roli:

- LUNA stablecoinlarning barqarorligini ta’minlash uchun asosiy aktiv hisoblanadi.

- LUNA egalari tarmoq boshqaruvida (protokolni o‘zgartirish va yangilash uchun ovoz berish) ishtirok etadilar.

- LUNA likvidlikni ta’minlash, tranzaksiya to‘lovlarini qoplash va blockchain xavfsizligini staking orqali saqlash uchun ishlatiladi.

3. Markazlashmagan ilovalar (dApps):

Terra DeFi ilovalarini yaratish uchun platforma taqdim etadi. Masalan:

- Anchor ilovasi stablecoinlarni staking qilish orqali foydalanuvchilarga daromad taklif qiladi.

- Mirror esa tokenlashtirilgan aktivlarni (aksiyalar yoki tovarlar kabi) yaratishga imkon beradi.

4. Yuqori miqyosda kengayuvchanlik va past tranzaksiya to‘lovlari:

Terra Proof-of-Stake (PoS) konsensus algoritmidan foydalanadi, bu esa tranzaksiyalarni tezkor va minimal xarajat bilan amalga oshirishni ta’minlaydi.

Terraning afzalliklari:

- Barqaror raqamli aktivlar: Algoritmik stablecoinlardan foydalanish tizimni moslashuvchan va volatillikka nisbatan chidamli qiladi.

- Integratsiya qulayligi: Terra Janubiy Koreya va boshqa mamlakatlarda e-commerce sohasida to‘lovlarni amalga oshirishda faol qo‘llaniladi.

- Markazlashmagan boshqaruv: Tarmoqni boshqarish LUNA tokenlarini ushlab turgan foydalanuvchilarning ovoz berishi orqali amalga oshiriladi.

Terra inqirozi va saboqlar:

2022-yilning may oyida Terra platformasi katta inqirozga duch keldi, chunki UST stablecoin AQSh dollariga bog‘liqligini yo‘qotdi. Bu esa LUNA tokeni qiymatining keskin tushishiga va loyiha obro‘sining pasayishiga olib keldi. Shundan so‘ng ikki xil blockchain versiyasi yaratildi:

- Terra 2.0 (algoritmik stablecoinlarsiz yangi versiya).

- Terra Classic (asl tarmoq, unda LUNC va USTC tokenlari mavjud).

Xulosa:

Terra (LUNA) — bu algoritmik stablecoinlar modeli bilan ajralib turuvchi innovatsion blockchain loyihasi, ammo uning inqirozi butun kripto sanoati uchun muhim saboq bo‘ldi. Hozirgi vaqtda platforma rivojlanishda davom etmoqda va yangi imkoniyatlarni taqdim etmoqda, biroq hanuz bahs-munozaralar va tahlillar markazida qolmoqda.