Stablecoin’lar nima va ular qanday ishlaydi?
Kriptopediya
5 daqiqa
04/08/25, 18:55

Foto: AI
Kriptoaktivlar haqida o‘ylasak, ko‘pchilikning esiga narxning keskin o‘zgarishi tushadi: bugun Bitcoin $60 000, ertaga esa $50 000. Ammo agar sizga narxi o‘zgarmaydigan token kerak bo‘lsa, nima qilasiz?
Shu sababli stablecoin’lar paydo bo‘lgan, ular ko‘pincha AQSh dollariga yoki boshqa barqaror valyutalarga bog‘langan.
Ular yordamida siz kriptodan foydalanishingiz mumkin: to‘lov qilish, pul yuborish yoki saqlash va bu orada narx o‘zgarishidan cho‘chimaysiz.
⚙️ Ular qanday ishlaydi?
Stablecoin’larning uchta asosiy turi mavjud:
1. Fiat bilan ta’minlangan (eng mashhur)
Bu tokenlar haqiqiy pul bilan (odatda dollar) ta’minlangan bo‘ladi.
📌 Misol: USDT, USDC, BUSD
Har bir token uchun kompaniya bankda $1 saqlaydi.
Istalgan vaqtda tokenni dollar bilan almashtirish mumkin.
Narxi barqaror, lekin kompaniyaga ishonch talab etiladi.
2. Kripto bilan ta’minlangan
Boshqa kriptovalyutalar (masalan, ETH) bilan ta’minlanadi.
📌 Misol: DAI
Smart-kontraktlar orqali ishlaydi.
$100 DAI olish uchun odatda $150 ETH garov sifatida kiritiladi.
Bu model markazlashmagan, lekin xavfliroq.
3. Algoritmik (tajribaviy)
Narxni algoritmlar ushlab turadi — tokenlar chiqariladi yoki yo‘q qilinadi.
📌 Misol: UST (Terra loyihasi, hozir yo‘q)
Algoritm bozordagi miqdorni nazorat qiladi.
Narx tushsa — tokenlar yo‘q qilinadi, ko‘tarilsa — yangilari chiqariladi.
Xavfi katta: 2022 yilda UST qulab tushgan.
🎯 Nega bu muhim?
Stablecoin’lar kriptoaktivlardan ommaviy foydalanish yo‘lini ochadi. Ular orqali to‘lov qilish, DeFi servislaridan foydalanish yoki oddiygina pul saqlash mumkin. Lekin har bir model o‘z xavfiga ega.
✅ Xulosa
Stablecoin’lar — bu kripto va an’anaviy pul o‘rtasidagi ko‘prik. Ular barqarorlik olib keladi, lekin barqarorlik ortida har doim biror xavf yashiringan bo‘ladi. Kelajakda esa, ehtimol, yanada kuchli va ishonchli modellarga guvoh bo‘lamiz.