NFT — sotish yoki sovg‘a qilish mumkin bo‘lgan noyob tokenlar. Ammo tasavvur qiling, bir token bor-u, uni hech kimga o‘tkazib bo‘lmaydi. U siz bilan bir umr qoladi, xuddi diplomingiz yoki tibbiy kartangiz kabi. Ana shu narsa soulbound-tokenlar (SBT) deb ataladi. Ular raqamli shaxsiyatingizni ifodalaydi va Web3 dunyosida yangi imkoniyatlar ochishi mumkin.

Soulbound-token nima?

Soulbound-token (SBT) bu boshqa kishiga o‘tkazib bo‘lmaydigan maxsus tokendir. U egasining hamyonida doimiy qoladi va shaxsni tasdiqlash vositasi sifatida xizmat qiladi.

Bu g‘oyani 2022-yilda Vitalik Buterin taklif qilgan. U onlayn o‘yinlarda sotib bo‘lmaydigan yoki almashtirib bo‘lmaydigan «soulbound-item»lardan ilhomlangan.

NFT va SBT farqlari

• NFT sotiladi yoki sovg‘a qilinadi, SBT esa yo‘q.

• NFT — mulk va kolleksiya, SBT — shaxs va obro‘.

• NFT ko‘proq san’at va o‘yinlarga bog‘liq, SBT esa ta’lim, hamjamiyat va shaxsiy ma’lumotlarga.

Ya’ni, NFT — «menga tegishli», SBT esa — «men kimman».

SBTdan foydalanish misollari

• Ta’lim: universitetlar qog‘oz diplom o‘rniga SBT chiqarishi mumkin.

• DeFi kreditlari: yaxshi obro‘ga ega foydalanuvchilar garovsiz qarz olishlari mumkin.

• DAO va hamjamiyatlar: a’zolikni tasdiqlash.

• Tibbiyot: vaksinatsiya yoki tahlil natijalari foydalanuvchi hamyonida.

Xulosa

Soulbound-tokenlar hali yangi bosqichda, ammo istiqboli juda katta. Agar NFT raqamli kolleksiya buyumlariga aylangan bo‘lsa, SBT kelajakda Web3 dunyosining asosiy raqamli shaxsiy identifikatori bo‘lishi mumkin.