Satoshi Nakamoto kim?
Kriptopediya
4 daqiqa
18/01/25, 11:50

Foto: AI
Satoshi Nakamoto — dunyodagi birinchi kriptovalyutaning yaratuvchisi (yoki yaratuvchilar guruhidan) va Bitcoin va blockcheyn texnologiyasining konsepsiyasini tasvirlab bergan dastlabki hujjat muallifining taxallusi. Satoshi Nakamoto nomi birinchi marta 2008-yilda "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System" (Bitcoin: tengdan-teng elektron naqd pul tizimi) nomli whitepaper chop etilganda tanilgan.
Satoshi Nakamoto haqida asosiy faktlar:
1. Bitcoin yaratilishi: 2009-yilda Satoshi Nakamoto Bitcoin dasturini chiqardi va birinchi blockcheyn tarmog‘ini ishga tushirdi. Bitcoin tarmog‘idagi birinchi blok, Genesis Block (Boshlang‘ich blok) deb ataladi va u 2009-yil 3-yanvarda qazib olingan. Bu blokda o‘sha davrdagi moliyaviy inqiroz haqida eslatma qoldirilgan:
'The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks.'
Bu The Times gazetasining banklarni ikkinchi marta qutqarish haqidagi sarlavhasidir va Bitcoinning moliyaviy tizimga qarshi tabiatini aks ettiradi.
2. Nakamoto shaxsi: Satoshi Nakamoto kimligi hozirgacha sir bo‘lib qolmoqda. Bu ism ortida bitta shaxs yoki odamlar guruhi turganligi noma’lum. Uning kimligini aniqlash bo‘yicha ko‘plab urinishlar bo‘lgan, ammo hech bir nazariya tasdiqlanmagan.
3. Hamjamiyatdagi faoliyat: Satoshi 2010-yilgacha Bitcoin rivojlanishida faol ishtirok etgan. Keyinchalik u loyihani boshqa dasturchilarga topshirgan va tizimni rivojlantirish yoki muhokamalarda ishtirok etmagan.
4. Bitcoinlarga egalik: Taxminlarga ko‘ra, Satoshi Nakamoto taxminan 1 million bitcoin (BTC) ga ega bo‘lib, bu bugungi kunda milliardlab dollarni tashkil qiladi. Ammo ushbu mablag‘lar hech qachon sarflanmagan, bu uning shaxsini yanada sirli qiladi.
Satoshi Nakamoto kim bo‘lishi mumkinligi haqidagi taxminlar
Satoshi Nakamoto taxallusi ostida kim turganligi haqida turli taxminlar mavjud. Ehtimoliy nomzodlar orasida:
- Hal Finney — Bitcoinning birinchi foydalanuvchilaridan biri va dasturchisi, Bitcoin tarmog‘idagi birinchi tranzaksiyani qilgan shaxs.
- Nick Szabo — kriptograf va Bitcoinning o‘tmishdoshi hisoblangan "bit gold" konsepsiyasining muallifi.
- Dorian Nakamoto — Kaliforniyadan chiqqan muhandis, u Bitcoin bilan aloqasi borligini rad etgan.
- Shuningdek, boshqa dasturchilar va kriptografiya bo‘yicha olimlar.
Satoshi Nakamoto ta’siri
Bitcoin yaratilishi moliyaviy sohada inqilobga yo‘l ochib berdi, minglab kriptovalyutalarning paydo bo‘lishiga va blockcheyn texnologiyasining rivojlanishiga sabab bo‘ldi. Bugungi kunda Bitcoin dunyodagi eng mashhur va qimmatli kriptovalyuta hisoblanadi, Satoshining g‘oyalari esa yangi moliyaviy paradigmaga asos bo‘lib xizmat qildi.
Satoshi Nakamoto shaxsi haqidagi sir ko‘plab muhokamalarga sabab bo‘lmoqda, ammo uning g‘oyalari va texnologiyalarga qo‘shgan hissasi allaqachon tarixning bir qismiga aylangan.