OTC (Over-the-Counter) savdo bu – aksiyadorlik bozorida vositachilar yoki rasmiy birjalarga ehtiyoj sezmasdan amalga oshiriladigan to'g'ridan-to'g'ri savdo turi. Bunda aksiyalar, obligatsiyalar yoki boshqa moliyaviy instrumentlar, masalan, xususiy kompaniyalar yoki kichik firmalar tomonidan chiqarilgan qimmatli qog'ozlar sotiladi.

OTC savdosi qanday ishlaydi?

Rasmiy birjalarda (masalan, Nyu-York Fond Birjasi yoki Toshkent Fond Birjasi) savdo qilish uchun kompaniya muayyan talablarni bajarishi kerak, masalan, ma'lum bir kapitalga ega bo'lish, moliyaviy hisobotlarni taqdim etish va shaffof bo'lish. Ammo kichik kompaniyalar yoki yangi tashkil etilgan firmalar bu talablarga javob bermasligi mumkin, shuning uchun ular qimmatli qog'ozlarini OTC orqali sotishni tanlashadi.

OTC savdosi maxsus brokerlar orqali amalga oshiriladi. Bu brokerlar savdoga kiritilgan qimmatli qog'ozlarning narxini belgilaydi va xaridorlar bilan sotuvchilarni bog'laydi.

OTC savdosi nimasi bilan farq qiladi?

OTC va rasmiy birjalar o'rtasidagi asosiy farqlar:

1. Shaffoflik darajasi: Rasmiy birjalarda sotiladigan qimmatli qog'ozlar to'liq nazorat ostida bo'ladi va ularning narxlari aniq ko'rinadi. Ammo OTC savdosi biroz shaffof bo'lmagan bo'lishi mumkin, chunki kompaniyalar ko'p hollarda hisobot berish majburiyatiga ega emas.

2. Xavf darajasi: OTC orqali sotiladigan qimmatli qog'ozlar rasmiy birjalarga qaraganda ko'proq xavfga ega bo'lishi mumkin. Sababi, bu kompaniyalar odatda kichikroq yoki moliyaviy jihatdan barqaror emas.

3. Likvidlik: Rasmiy birjalarda qimmatli qog'ozlarni tezda sotib yoki sotish mumkin. OTC bozorida esa, bu jarayon biroz vaqt talab qilishi mumkin, chunki xaridor va sotuvchilarni topish qiyinroq bo'lishi mumkin.

OTC savdosi kimlar uchun mos?

- Yangi startaplar: Rasmiy birjalarga chiqish qiyin bo'lgan yangi yoki kichik kompaniyalar o'z aksiyalarini OTC orqali sotsa bo'ladi.

- Sarmoyadorlar: Yangi va potentsial daromadli kompaniyalarga sarmoya kiritmoqchi bo'lgan investorlar uchun OTC bozori yaxshi imkoniyatdir. Ammo bu sarmoyalar yuqori xavf bilan bog'liq bo'lishi mumkinligini esda tutish lozim.

Xulosa

OTC savdosi rasmiy birjalardan tashqarida amalga oshiriladigan qimmatli qog'ozlar savdosidir. U kichik kompaniyalar uchun investorlarni jalb qilishda qulay imkoniyat bo'lsa-da, sarmoyadorlar uchun xavfi katta bo'lishi mumkin. Shu bois, bu bozorda faoliyat yuritishda ehtiyotkor bo'lish va moliyaviy maslahat olish juda muhimdir.