Kripto-aktivlar o‘zgaruvchanligi bilan mashhur: bugun narx ko‘tarilishi mumkin, ertaga esa tushib ketadi. Lekin davlat va banklarga bog‘liq bo‘lmagan barqaror raqamli pul yaratish mumkinmi? MakerDAO loyihasi va uning DAI stabilkoini aynan shu savolga javob beradi.

MakerDAO nima?

MakerDAO — Ethereum blokcheynida yaratilgan markazlashmagan avtonom tashkilot (DAO). Uning asosiy maqsadi har doim $1 atrofida turadigan DAI stabilkoinini chiqarish. Loyihani MKR token egalari boshqaradi.

MakerDAO banklardagi dollarlarni emas, balki smart-kontraktlarni ishlatadi. Bu tizimni shaffof va markazlashmagan qiladi.

DAI qanday ishlaydi?

• Foydalanuvchi kripto-aktivni (masalan, ETH yoki USDC) smart-kontraktga qo‘yadi.

• Evaziga $1 ga bog‘langan DAI oladi.

• Garovni qaytarib olish uchun DAI va kichik komissiya to‘lash kerak.

Asosiy qoida: garov chiqarilgan DAI dan ko‘proq bo‘lishi shart. Masalan, $100 DAI olish uchun taxminan $150 kriptoda kiritish kerak. Bu tizimni narx tushishidan himoya qiladi.

MKR tokenining roli

MKR boshqaruv tokeni bo'lib, uning egalari qaysi aktivlarni garov sifatida qabul qilish, komissiyalarni belgilash va loyihani rivojlantirish bo‘yicha ovoz beradi. Agar muammo bo‘lsa, zararlarni qoplash uchun MKR ishlatiladi.

Amaliy misol

Aytaylik, sizda $1000 qiymatida ETH bor. Siz uni sotishni xohlamaysiz, lekin pul kerak. MakerDAO orqali ETH ni garovga qo‘yib, masalan, 500 DAI olishingiz mumkin. DAI ni qaytarib berganingizdan so‘ng ETH ni qaytarib olasiz.

Xulosa

MakerDAO va DAI markazlashmagan moliyada katta tajriba. Bu loyiha banklarsiz ham barqaror pul yaratish mumkinligini ko‘rsatdi. Kelajakda bunday stablkoinlar Web3 moliya tizimining asosi bo‘lishi mumkin.