Lightning Network o'zi nima?

Lightning Network — bu bitkoin blokcheyni ustida qurilgan qo‘shimcha tarmoq. U blokcheynni almashtirmaydi, balki ustida ishlaydi va foydalanuvchilarga tezroq va arzonroq to‘lovlarni amalga oshirish imkonini beradi.

Asosiy g‘oya shundan iboratki, har bir kichik tranzaksiyani blokcheynga yozish shart emas. Buning o‘rniga, foydalanuvchilar o‘zaro maxsus kanal ochadi va cheksiz to‘lovlarni shu kanalda amalga oshiradi. Blokcheynga esa faqat kanalni ochish va yopish yoziladi.

Qanday ishlaydi?

1. Kanal ochish. Ikki foydalanuvchi ma’lum miqdordagi bitkoinni smart-kontrakt orqali bloklaydi. Bu blokcheynga yoziladi.

2. Kanal ichidagi tranzaksiyalar. Foydalanuvchilar xohlagancha tez va bepul to‘lovlarni amalga oshiradi. Barcha o‘zgarishlar faqat umumiy "chek"da saqlanadi, blokcheynga yozilmaydi.

3. Kanal yopish. Hisob-kitob tugagach, yakuniy balans blokcheynga yuboriladi.

Lightning Network foydalanuvchilarni bevosita bog‘lamasdan ham ishlaydi. Agar sizda kimdir bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri kanal bo‘lmasa, tarmoq boshqa foydalanuvchilar orqali to‘lovingizga yo‘l topadi, xuddi internetdagi paketlar kabi.

Amaliy misol

Tasavvur qiling, siz kafe bilan kanal ochdingiz. Har kuni kofe sotib olasiz va uni Lightning orqali bir zumda to‘laysiz. Bir nechta to‘lov to‘plangach, kanalni yopsangiz bo‘ladi. Shunda blokcheynga faqat bitta yakuniy yozuv tushadi. Natijada siz ham vaqtni, ham komissiyani tejaysiz.

Nima uchun kerak?

• Tezlik: tranzaksiyalar bir zumda amalga oshadi.

• Arzonlik: komissiyalar deyarli nol.

• Masshtablash: tarmoq soniyaga millionlab operatsiyani ko‘tara oladi.

Xulosa

Lightning Network bitkoinni faqat "raqamli oltin" emas, balki kundalik to‘lovlar uchun haqiqiy elektron pulga aylantirish yo‘lidagi muhim qadamdir. Texnologiya hali rivojlanmoqda, ammo uning imkoniyatlari juda katta.