Tasavvur qiling: siz kripto-platforma yaratdingiz, uni yillar davomida rivojlantirdingiz, foydalanuvchilar bazasi va likvidlik to‘pladingiz. Ammo bir kuni yangi loyiha chiqib, foydalanuvchilaringizni katta mukofotlar bilan o‘ziga tortib ketadi. Mana bu — vampir hujumi deyiladi.

🕷 Vampir hujumi qanday ishlaydi?

Vampir hujumi — bu yangi kripto-loyiha tomonidan raqib protokoldan foydalanuvchilar va aktivlarni agressiv tarzda o‘ziga jalb qilish strategiyasidir. Maqsad — nolga teng resurs bilan tezda o‘sish.

Jarayon oddiy:

1. Nishonni tanlash. Mashhur platforma (masalan, DEX) nishonga olinadi.

2. Raqibni ishga tushirish. Yangi loyiha uning funksiyalarini deyarli to‘liq nusxalaydi.

3. Mukofotlar taklifi. Foydalanuvchilarga likvidlikni ko‘chirish evaziga yuqori daromad yoki tokenlar va’da qilinadi.

4. Migratsiya. Foydalanuvchilar ko‘chib o‘tadi, shu bilan birga aktivlar ham.

Real holat: SushiSwap vs Uniswap

2020-yilda SushiSwap loyihasi Uniswap’ni nishonga olib, uning kodini ko‘chirib, o‘z platformasini ishga tushirdi. Ular foydalanuvchilarga SUSHI tokenlar berish orqali Uniswap’dagi likvidlikni ko‘chirishga undadi. Natijada, bir necha kun ichida yuzlab million dollar SushiSwap’ga o‘tdi.

📉 Bunday hujumlar xavflimi?

Bu “raqobat”dek ko‘rinsa ham, natijasi salbiy bo‘lishi mumkin:

• Likvidlikning birdan yo‘qolishi asosiy platformani zaiflashtiradi.

• Ishonch pasayadi — foydalanuvchilar faqat foyda ortidan ketishadi.

• Yangi loyihalar uzoqqa bormasligi mumkin — g‘oya va jamoa kuchsiz bo‘lsa, foydalanuvchilar tezda tarqaladi.

🧩 Xulosa

Vampir hujumlari — kriptodagi raqobatning eng keskin va “xunuk” ko‘rinishidir. Foydalanuvchilar hushyor bo‘lishi, loyihalar esa faqat foyda bilan emas, ishonch va barqarorlik bilan ham yutishga harakat qilishi kerak.