Tasavvur qiling, siz mashinada ketayapsiz va spidometr tezlikni ko‘rsatadi. Savdoda ham shunga o‘xshash asbob bor, bu RSI (Relative Strength Index, nisbiy kuch indeksi). U bozor haddan tashqari “tezlashgan” yoki “sekinlashgan” paytni aniqlashga yordam beradi. Ammo kriptovalyuta kabi beqaror bozor uchun u qay darajada foydali?

RSI nima?

RSI osillyator bo‘lib, narxning ma’lum davr ichida qanchalik tez va qancha o‘zgarganini o‘lchaydi. Uning qiymatlari 0 dan 100 gacha bo‘ladi:

• 70 dan yuqori — aktiv ortiqcha xarid qilingan bo‘lishi mumkin va narx pasayishi ehtimoli bor.

• 30 dan past — aktiv ortiqcha sotilgan bo‘lishi mumkin va narx ko‘tarilishi ehtimoli bor.

G‘oya oddiy: hamma sotib olayotganda tez orada sotish boshlanishi mumkin, va aksincha.

RSI kriptoaktivlarda qanday ishlaydi?

Klassik RSI formulasi oxirgi 14 davr (kun yoki soat) ma’lumotlarini tahlil qiladi. Ammo kriptovalyutalar ancha tez harakat qiladi:

• Signal noto‘g‘ri bo‘lishi mumkin — narx uzoq vaqt 70 dan yuqori yoki 30 dan past turishi mumkin.

• Volatillik aniqlikka ta’sir qiladi — keskin o‘zgarishlar hisob-kitobni buzadi.

Moslashtirish kerak: ko‘p treyderlar davrni 7 yoki hatto 5 gacha qisqartiradi, shunda tezroq reaksiya qilish mumkin bo‘ladi.

Amaliy misol

Faraz qilaylik, bitkoin bir haftada $25 000 dan $28 000 gacha oshdi. RSI 75 ni ko‘rsatmoqda: bu ortiqcha xarid holati. Mantiqan, tuzatish kutiladi. Ammo kriptoda trendlar ko‘pincha “qizib ketadi” va narx bir hafta davomida yana o‘sishda davom etishi mumkin. Shuning uchun tajribali treyderlar RSI ni boshqa indikatorlar bilan birga ishlatadi. Masalan, qo‘llab-quvvatlash/qarshilik darajalari yoki savdo hajmlari.

Xulosa

RSI trendning burilish nuqtalarini aniqlashga yordam beradigan foydali vosita. Ammo kriptovalyuta bozorida uni moslashtirish va boshqa metodlar bilan tasdiqlash kerak. Faqatgina unga tayanish volatillik tuzog‘iga tushirish xavfini oshiradi.