Avvallari Ethereum ham Bitcoin kabi edi: tarmoqni ushlab turish uchun maynerlar katta miqdorda elektr va kompyuter quvvatidan foydalanardi. 2022-yilda esa tarixiy voqea yuz berdi: The Merge. Ethereum Proof-of-Workʼdan Proof-of-Stakeʼga o‘tdi. Bu oddiy yangilanish emas, balki butun kripto olamida burilish bo‘ldi.

Proof-of-Stake nima?

Proof-of-Stake (ulush isboti) — bu blokcheynda tranzaksiyalarni tasdiqlashning yangi usuli.

Avval bu ishni maynerlar qilgan bo‘lsa, endi asosiy rolni steykerlar bajaradi.

• Steyker o‘zining ETHʼini tarmoqqa «muzlatib qo‘ygan» foydalanuvchi.

• Qanchalik ko‘p ETH bo‘lsa, yangi blok qo‘shish huquqini olish ehtimoli shunchalik katta.

• Buning uchun mukofot olinadi.

Yaʼni endi «temir va elektr» o‘rniga tarmoq «muzlatilgan tokenlar» bilan ishlaydi.

Nega bu muhim?

1. Energiya tejamkorligi

Ethereum ekologik bo‘ldi. Ishlab chiquvchilarga ko‘ra, energiya sarfi 99,95% ga kamaydi.

2. Kengroq imkoniyat

Endi qimmat videokartalar shart emas. 32 ETH bo‘lgan har kim validator bo‘lishi mumkin (yoki kamroq miqdor bilan steyking havzalari orqali).

3. Xavfsizlik

Tarmoqqa hujum qilish uchun juda katta miqdorda ETH kerak. Bu esa avvalgidan ham qiyin va qimmat.

Hayotiy misol

Tasavvur qiling, bir uyda faqat eski lampalar ishlatilardi va ular juda ko‘p elektr yutardi. Endi esa LED lampalar o‘rnatildi, xuddi shu yorug‘lik, lekin ancha samarali. Ethereum ham shunday: blokcheyn qolgan, lekin endi tejamkor va xavfsizroq.

Keyingi qadamlar

The Merge boshlanishi xolos. Ethereum ishlab chiquvchilari yana ko‘plab yangilanishlarni rejalashtirmoqda: sharding, kengaytirish va komissiyalarni kamaytirish. PoS esa Ethereum 2.0 uchun poydevor bo‘lib qoldi.

Xulosa

Ethereum butun dunyoga blokcheyn qudratli bo‘lishi bilan birga ekologik ham bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatdi. Proof-of-Stake uni yanada barqaror, qulay va istiqbolli qildi. Demak, kriptoaktivlarda yangi davr boshlanmoqda.