Bitcoin Cash qanday paydo bo‘lgan?

Bitcoin Cash 2017-yil 1-avgustda bitkoin blokcheynining forki (bo‘linishi) natijasida paydo bo‘lgan. Fork bu — kriptovalyutaning dasturiy kodi yoki protokoli o‘zgargan paytda yuzaga keladigan jarayon bo‘lib, yangi bloklar zanjiri yangi qoidalar bilan yaratiladi. 

Bitcoin Cash paydo bo‘lishining asosiy sababi bitkoinning masshtablilik (ko‘p miqdorda tranzaktsiyalarni qayta ishlash qobiliyati) masalasi bilan bog‘liq edi. Bitkoin tobora ommalashib borayotgan bir paytda, uning blokcheyni katta hajmdagi tranzaksiyalarni qayta ishlashda qiyinchiliklarga duch kela boshladi. Bitkoin bloklari cheklangan o‘lchamda edi — atigi 1 megabayt (MB), bu esa bir vaqtning o‘zida qayta ishlanishi mumkin bo‘lgan tranzaksiyalar sonini cheklardi.

 Bitcoin Cash yaratilishining asosiy sabablari

Bitcoin Cash tarafdorlari tranzaksiyalarni tezlashtirish va masshtablilik muammosini hal qilish uchun bloklar o‘lchamini oshirish eng yaxshi yo‘l ekanini ta'kidladilar. Ular blok o‘lchamini 1 MB dan 8 MB gacha oshirishni taklif qildilar, bu esa tarmoqning o‘tkazuvchanligini oshirishi kerak edi.

Asl bitkoin tarafdorlari esa bloklar o‘lchamini oshirish boshqa muammolarga, masalan, tarmoq ishtirokchilarining uskunalarga bo‘lgan talablarining oshishiga olib kelishi mumkin deb o‘ylashdi. Ular buning o‘rniga SegWit (Segregated Witness — ajratilgan guvohlik) deb nomlangan yechimni taklif qildilar, bu yechim blok o‘lchamini oshirmasdan tranzaksiyalarni samaraliroq qilishga imkon berardi.

Shu sababli, bu qarama-qarshiliklar forkka olib keldi va ikkita alohida kriptovalyuta: Bitcoin (BTC) va Bitcoin Cash (BCH) paydo bo‘ldi.

 Bitcoin va Bitcoin Cash o‘rtasidagi asosiy farqlar

Bitcoin Cash asl bitkoindan paydo bo‘lgan bo‘lsa-da, ular orasida bir nechta muhim farqlar mavjud:

1. Blok o‘lchami. Asosiy farq blok o‘lchamida. Bitcoin Cash’da blok o‘lchami 8 MB ga oshirildi, keyinchalik esa 32 MB ga yetkazildi. Bu esa bir blokda bitkoinga nisbatan ko‘proq tranzaksiyalarni qayta ishlash imkonini beradi.

2. Tranzaksiya tezligi. Bitcoin Cash tarmog‘ida bloklarning kattaroq o‘lchami tufayli har soniyada ko‘proq tranzaksiyalar qayta ishlanishi mumkin, bu uni tezroq va kundalik foydalanish uchun qulayroq qiladi.

3. Komissiyalar. Bitcoin Cash tarmog‘idagi tranzaktsion komissiyalar odatda bitkoin tarmog‘iga nisbatan arzonroq, ayniqsa tarmoq yuklanganda.

 Bitcoin Cash’ning afzalliklari

1. Masshtablilik. Kattaroq bloklar tufayli Bitcoin Cash ko‘proq tranzaksiyalarni qayta ishlay oladi, bu esa uni kundalik savdo-sotiq va to‘lovlar uchun qulay qiladi.

2. Past komissiyalar. Pastroq komissiyalar tufayli Bitcoin Cash kichik tranzaksiyalar uchun ko‘proq foydali bo‘lishi mumkin, masalan, tovarlar yoki xizmatlarni sotib olishda.

3. Tezkor o‘tkazmalar. Bitcoin Cash bitkoinga qaraganda tezroq o‘tkazmalarni taklif etadi, bu esa uni kundalik foydalanuvchilar uchun yanada qulay qiladi.

 Bitcoin Cash’ning kamchiliklari

1. Hamjamiyatdagi qarama-qarshiliklar. Bitcoin Cash bitkoin hamjamiyatining bo‘linishi natijasida yaratilgani sababli, ishlab chiquvchilar va investorlar o‘rtasida bahslar kelib chiqqan.

2. Kichikroq qo‘llab-quvvatlash. Bitcoin Cash ommalashgan bo‘lsa-da, hali ham bitkoinga nisbatan kamroq kompaniya va birjalar tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi.

3. Mayningning markazlashuvi. Bloklarning kattalashishi sababli Bitcoin Cash mayningi kuchliroq uskunalarni talab qiladi, bu esa mayningning yirik o‘yinchilar tomonidan markazlashuviga olib kelishi mumkin.

 Xulosa

Bitcoin Cash bitkoinning masshtablilik muammosini hal qilish uchun yaratilgan kriptovalyutadir. Bloklar o‘lchamini oshirish orqali Bitcoin Cash foydalanuvchilarga tezroq va arzonroq tranzaksiyalarni taklif qiladi. Biroq, har qanday kriptovalyuta kabi, unda ham ijobiy va salbiy tomonlar mavjud.

Bitcoin Cash ayniqsa kundalik foydalanish uchun tezkor va qulay kriptovalyutani izlayotganlar uchun muhim muqobil bo‘lib kelmoqda.